نقش بدن در پیدایش علم حسی از نظر ابن‌سینا و ملاصدرا

Authors

Abstract:

اولین مرتبة علم حصولی که برای انسان حاصل می‌شود، علم حسی است. علم حسی زمینة پیدایش علم خیالی، وهمی و عقلی است؛ ازاین­رو بحث از کیفیت پیدایش علم حسی دارای اهمیت است. از آنجا که علم حسی از طریق حواس ظاهری برای انسان حاصل می‌شود، این سؤال مطرح می‌شود که در فرآیند پیدایش ادراکات حسی، بدن و ابزار و آلات بدنی چه نقشی را ایفا می‌کند؟ آیا بدن دارای نقش اصیل و بالذات است یا اینکه نقش بدن و امور بدنی ابزاری و بالعرض است؟ ابن‌سینا و ملاصدرا در مباحث علم النفس و علم و ادراک دارای مبانی خاصی هستند که سبب تفاوت دیدگاه آنها در این مسئله شده است. در این نوشتار ابتدا به برخی از مبانی ابن‌سینا و ملاصدرا در این مسئله پرداخته شده است و در ادامه دیدگاه این دو فیلسوف در مورد نقش بدن در پیدایش علم حسی مورد تبیین و بررسی قرار گرفته است و این نتیجه به­دست آمده که از نظر ابن‌سینا ادراکات حسی، مادی و منطبع در مغز است؛ ازاین­رو بدن و امور بدنی نقش اساسی و اصیلی در پیدایش ادراکات حسی دارد، اما از نظر ملاصدرا علم و ادراک حسی مجرد از ماده است و بدن و امور بدنی نقش ابزار و علت معده را ایفا می‌کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقش علم و عمل در تکامل آدمی از نظر ملاصدرا

«نفس ناطقه» فصل ممیّز انسان از دیگر انواع و «کمال عقلی» فصل ممیّز آدمیان از یک‌دیگر است. نفس ناطقه دارای دو قوۀ عقل نظری و عقل عملی است. لطیفۀ ملکوتی نفس که سرّی از اسرار الهی است ظرفیت ترقّی و استکمال به سوی واجب تعالی دارد و اگر انسان آن را مُهمل رها کند به سوی ظلمت و تاریکی خواهد رفت. تحوّل‌پذیری و استکمال نفس از اصول مسلّم فلسفۀ صدرایی است و حرکت جوهری یکی از عمده‌ترین دلایل آن است. بر این اساس، آ...

full text

نقد کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا

بنا به ادعای نویسندۀ کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا - که از اندک نوشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جدید دربارۀ رابطۀ‌‌‌ نفس و بدن است - تبیین فلسفی ملاصدرا از رابطۀ نفس و بدن، بدیع‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین نظریه در میان نظریه‌‌‌های فیلسوفان مسلمان و غربی است. اما در مراجعه به کتاب شاهد هیچ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گونه بدیع‌‌‌ بودن و تازگی در این نظریه نیستیم؛ و در تحلیل و تبیین ن...

full text

بررسی تطبیقی تاریخ پیدایش انسان در زمین از نظر علم و آموزه‌های قرآنی و حدیثی

چکیده در این مقاله به ‌دنبال یافتن راه‌کاری مناسب برای توجیه صحیح یافته‌های علمی پیرامون زیست انسان در زمین و موجودات پیش از آدم (ع) در آموزه‌های قرآن و عترت هستیم. روش تحقیق در این مقاله توصیفی و از گونۀ تحلیل اسنادی و کتاب‌خـانه‏ای است و یافته‌های زیست‌شناسی را با استناد به اطلاعات گردآوری‌شده از آیات و روایات ارزیابی کرده‌ایم. یافته‌های باستانی حاکی از آن است که، پیش از انسان‏های کنونی، دو ...

full text

نقد کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا

بنا به ادعای نویسندۀ کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا - که از اندک نوشته های جدید دربارۀ رابطۀ نفس و بدن است - تبیین فلسفی ملاصدرا از رابطۀ نفس و بدن، بدیع ترین نظریه در میان نظریه های فیلسوفان مسلمان و غربی است. اما در مراجعه به کتاب شاهد هیچ گونه بدیع بودن و تازگی در این نظریه نیستیم؛ و در تحلیل و تبیین نظریه ملاصدرا تناقضات و ابهاماتی به چشم می خورد که در خور تأمل اند. این تناقضات و ابهام...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 14

pages  61- 86

publication date 2017-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023